گسکت چیست؟ (نقطه قوتی در اتصالات صنعتی)

گسکت یکی از عناصر بسیار حیاتی در صنعت لوله کشی و ماشین‌سازی است که نقش بسیار مهمی در عملکرد و کارایی انواع دستگاه‌ها و تجهیزات دارد. بهتر است بدانید

تعریف گسکت

در لوله‌کشی، گسکت یک تجهیز آب‌بندی می باشد که بین فلنج‌های اتصال قرار می‌گیرد. این آب بندی موجب می شود در طول شرایط عملیاتی نشتی ایجاد نشود. واشر، یک عنصر مهم در مهندسی مکانیک است که به منظور جلوگیری از نشت یا ورود مواد به داخل یا خروج از دستگاه‌ها و اتصالات پلی اتیلن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مواد معمولاً از جنس‌های مختلفی از جمله فلزات، پلیمرها و المان‌های کامپوزیت تشکیل شده و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مناسبی جهت مهار نشتی دارند.

گاهی گسکت به عنوان اورینگ یا واشر نیز شناخته می‌شود، همانطور که گفتیم گسکت شکاف بین دو سطح را می‌بندد. آنها معمولاً از لاستیک ساخته می شوند و بسته به هدف مورد نظرشان در شکل ها، قطرها و اندازه های مختلف هستند.

از واشر لاستیکی می توان برای موارد زیر استفاده کرد:

• ضد لرزش
• پایه های پشتیبانی
• کاهش سر و صدا
• آب بندی (متداول ترین استفاده)
• بسته بندی

معمولاً این نوع گسکت را بین دو قطعه لوله پلی اتیلن تک جداره یا هر نوع لوله ی دیگری پیدا خواهید کرد. واشرها همچنین می توانند به عنوان یک مانع بین دو جسم مانند دو فلز یا مواد شیمیایی استفاده شوند و اغلب به عنوان محافظ در برابر عناصر خارجی نیز مانند لنز دوربین برای مبارزه با رطوبت و گرد و غبار استفاده می شوند.

درباره ی اتصالات الکتروفیوژن پلی اتیلن بیشتر بخوانید

کاربرد گسکت یا همان واشر

گسکت پلاستیکی یک جزء هوشمند است که راه حل مناسبی برای پر کردن بی نظمی ها و اتصال دو سطح به هم هستند. ویژگی های یک واشر این است که قابل دستکاری باشد و بتواند در فضای تنگی که برای آن طراحی شده است منحرف شود.

ویژگی‌های متنوع گسکت ها آن‌ها را برای طیف وسیعی از کاربردها مناسب می‌کند و می‌تواند در بسیاری از صنایع استفاده شود، مانند:

• فرآوری مواد غذایی
• دارویی
• اب
• پتروشیمی
• نفت و گاز
•  اتومبیل ها
• دستگاه های پزشکی
• قطارها
• هواپیماها
• کشتی ها
• تجهیزات الکتریکی
• پمپ ها

با این حال، خاصیت تخصصی گسکت بستگی به ماده ای دارد که از آن ساخته شده است. انتخاب مواد گسکت بستگی به ویژگی‌های مواد مانند مقاومت در برابر دما، فشار، مواد شیمیایی، اسیدها، و رسانه های قلیایی و در برخی موارد، نیروهای الکتریکی یا الکترومغناطیسی دارد.
با در نظر گرفتن این موضوع، شما باید واشری را انتخاب کنید که دارای ویژگی هایی باشد که می خواهید از آن استفاده کنید.

انواع گسکت‌ها

واشر ها معمولا سه نوع هستند، که در ادامه هر کدام را به صورت جدا برایتان توضیح می دهیم.

فلزی: از جمله مواد محبوب در مواقعی که دما و فشار بالا باشد.
پلیمری: از موادی مانند پلی‌اورتان یا نایلون ساخته شده و در شرایط مختلف کاربرد دارند.
کامپوزیت: ترکیبی از مواد مختلف با هدف دستیابی به ویژگی‌های بهینه.

 

بیشتر بخوانید : انواع واشر لوله کشی

گسکت فلزی

واشر فلزی از موادی مانند آهن نرم، فولاد کم کربن، فولاد ضد زنگ، مونل و اینکونل ساخته می شوند. این واشر ها با نام RTJ نیز شناخته می شوند.

• گسکت فلزی در فلنج های کلاس فشار بالا، معمولاً بالاتر از کلاس 900 استفاده می شود. آنها همچنین می توانند برای دمای بالا استفاده شوند.
• هنگامی که ما از واشر فلزی استفاده می کنیم، پیچ و مهره با کشش بالا مورد نیاز است.
• آنها بسیار قوی هستند و البته هزینه ی زیادی دارند.

واشر RTJ در یک شیار ماشینکاری شده روی صفحه فلنج قرار می گیرد.

گسکت پلیمری

گسکت‌های پلیمری، نوعی از گسکت‌ها هستند که از مواد پلیمری ساخته می‌شوند. مواد پلیمری که در ساخت گسکت‌های پلیمری مورد استفاده قرار می‌گیرند، موارد زیر هستند:

1. پلی‌اورتان (Polyurethane)

این نوع پلیمر به دلیل انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر خوردگی و سایش، در ساخت گسکت‌ها بسیار مؤثر است. پلی‌اورتان به عنوان یک ماده ضد خوردگی و دارای مقاومت خوبی در برابر روغن و سوخت شناخته می‌شود.

2. نایلون (Nylon)

گسکت‌های پلیمری ساخته شده از نایلون معمولاً در شرایط با فشار و دما بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. نایلون به عنوان یک پلیمر مقاوم در برابر سایش و خوردگی شناخته می‌شود.

3. پلی‌اتیلن (Polyethylene)

گسکت‌های پلی‌اتیلن به دلیل خواص عایق‌بری و مقاومت به شیمیایی و حرارت، در برخی از برنامه‌ها مانند صنایع شیمیایی و پتروشیمی استفاده می‌شوند.

4.پلی‌تترافلوئورواتیلن (PTFE)

معروف به نام تفلون، PTFE یک پلیمر ضد غیر‌چسبنده است و به دلیل این ویژگی، در ساخت گسکت‌هایی که با مواد لزج و چسبنده سر و کار دارند، استفاده می‌شود.

5.سیلیکون (Silicone)

گسکت‌های سیلیکون از مواد پلیمری ساخته می‌شوند که دارای انعطاف‌پذیری بالا و مقاومت در برابر دماهای گرم و سرد هستند. این گسکت‌ها در برنامه‌های پزشکی، خودروسازی و صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

گسکت‌های پلیمری به دلیل ویژگی‌هایی مانند سبکی، مقاومت شیمیایی، انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر خوردگی در بسیاری از صنایع به کار می‌روند.

گسکت کامپوزیت یا نیمه فلزی

گسکت های کامپوزیت ترکیبی از مواد فلزی و غیرفلزی هستند. انواع مختلفی از ترکیب مواد بر اساس نیاز خدمات امکان پذیر است.

واشر مارپیچ، ژاکت فلزی و واشر Kamprofile در دسته گسکت کامپوزیت شناخته شده اند. آنها در طیف گسترده ای از خدمات فشار و دما استفاده می شوند.

گسکت کامپوزیت در مقایسه با گسکت فلزی مقرون به صرفه هستند، اما باید مراقب باشید. واشرهای کامپوزیت در صورت های برجسته، فلنج های نر-ماده و زبانه و شیار استفاده می شود.

گسکت پلاستیکی چگونه ساخته می شود؟

تکنیک‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان گسکت را ساخت. معمولا گسکت ها را از طریق فرآیند قالب‌گیری لاستیکی ایجاد می کنند. این روش ترکیب لاستیک خام را می گیرد، آن را در قالب قرار می دهد، سپس آن را در دمای بالا تحت فشار قرار می دهد. دو روش برای قالب گیری لاستیک وجود دارد – قالب گیری فشاری و قالب گیری تزریقی.

ایجاد واشر لاستیکی با قالب گیری فشاری

قالب گیری فشرده سازی لاستیک ساده ترین شکل قالب گیری لاستیک است. مواد لاستیکی مستقیماً در یک حفره قالب قرار می گیرند و پس از بسته شدن قالب و قرار گرفتن تحت فشار و حرارت، شکل حفره را به خود می گیرند. قالب‌های فشرده‌سازی لاستیکی از نظر اندازه و شکل متفاوت هستند و می‌توانند انواع قطعات قالب‌گیری شده را تولید کنند.

ایجاد واشر لاستیکی با قالب گیری تزریقی

از قالب گیری تزریقی نیز می توان برای ایجاد گسکت های لاستیکی استفاده کرد. این روش مواد لاستیکی پخته نشده را در یک بشکه تزریق قرار می دهد، که سپس توسط یک پیچ در یک بشکه با دمای کنترل شده گرم می شود. سپس لاستیک با یک پرس تزریق به داخل حفره‌های قالب تزریق می‌شود و وقتی که مواد در قالب گرم شده پخت می‌شوند، پیچ مارپیچ برای پر کردن مجدد بشکه تزریق می‌چرخد. اگر میخواهید درباره ی اتصالات تزریقی بیشتر بدانید روی لینک رنگی کلیک کنید.

مزایای استفاده از گسکت‌ها

سه مزیت استفاده از گسکت را برایتان آورده ایم:

• جلوگیری از نشتی: گسکت‌ها به دلیل توانایی‌شان در جلوگیری از نشت مواد، به عنوان یک حائط حیاتی در مهندسی مکانیک محسوب می‌شوند.
• افزایش عمر مفید: استفاده از گسکت‌های با کیفیت مناسب، عمر مفید دستگاه‌ها را افزایش می‌دهد.
• کاهش هزینه‌ها: جلوگیری از نشت به کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری

گسکت‌ها به عنوان یکی از عنصر اساسی در اتصالات مکانیکی ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی دارای اهمیت بسیار زیادی هستند. انتخاب و استفاده از گسکت‌های مناسب، علاوه بر افزایش بهره‌وری، به حفظ ایمنی و کاهش آسیب‌های ناشی از نشت مواد نیز کمک می‌کند.

سوالات متداول

•  گسکت چیست؟

گسکت یا تسکیت، یک مواد نرم و فشرده است که در میانه اتصالات مکانیکی، مانند اتصالات لوله‌ها یا اتصالات پلی اتیلن بین سطوح مختلف، قرار می‌گیرد تا از نشتی سیالات جلوگیری کند.

• چه موادی برای ساخت گسکت استفاده می‌شود؟